Często pojawia się to pytanie...
To chyba najtrudniejszy moment na odpowiedź – ostatni dzień roku 2020...
Trwa druga fala COVID-19, hotele nie mają możliwości normalnego funkcjonowania, ferie zostały skrócone do wspólnych w całym kraju dwóch tygodni przy zamkniętej bazie hotelowej i gastronomicznej…
Wpływ na przyszłą sytuację, w tym również biznesu nieruchomości condo, oczywiście będzie miał dalszy przebieg epidemii, która nałożyła się na wcześniejszą gorszą prasę condo – rok temu pojawiły się oficjalne ostrzeżenia przed obszarem ryzyka inwestycyjnego. Ryzyko jest przy każdej formie inwestowania, również przy inwestowaniu w nieruchomości (nasze wskazówki znajdziesz tutaj). Dobrze, że zwraca się uwagę na obszary ryzyka inwestycji condo ale do „jednego worka” wrzucono złe i dobre obiekty.
Przyszłość branży będzie zależała w dużej mierze od tego jak się obecnie zachowają firmy, które już mają funkcjonujące umowy najmu/dzierżawy – czy będą wypłacać czynsze zgodnie z zawartymi umowami, czy będą negocjować z inwestorami, jak rzetelnie i otwarcie będą się komunikować. Ich strategiczne teraz posunięcia zależą od kondycji finansowej oraz perspektywicznego ale realistycznego spojrzenia na biznes. Rzeczywistość biznesowo-hotelowa, jaką dotychczas znaliśmy, może się znacznie zmienić poprzez zmiany preferencji turystycznych oraz zmiany przemysłu szkoleniowo-konferencyjnego, który ma ogromne znaczenia dla obiektów zrealizowanych pod potrzeby tego rynku (głównie obiekty miejskie). Zapewne przetrwają najlepsi – najbardziej elastyczni, realizujący przemyślane projekty i najlepiej zarządzający już istniejącymi obiektami. Również i oni będą musieli dostosować się do sytuacji, znaleźć nowe patenty na przyciągnięcie gości i sprzedaż pozostałych usług w hotelach.
Obecnie w Polsce jest wiele projektów w trakcie realizacji. Wysoki poziom sprzedaży lokali w systemie condo w ostatnich latach, przyczynił się do powstania trendu wchodzenia na ten rynek niedoświadczonych i mało profesjonalnych firm budowlanych. Przypuszczamy, że przynajmniej część z planowanych inwestycji condo nie zostanie zrealizowana – prawdopodobnie część z tych, które realizowane są z niemal wyłącznie z wpłat inwestorów, bez zabezpieczenia własnych środków, czy finansowania bankowego – obserwujemy, że takie inwestycje niestety też są.
Ludzie chcą chronić swoje oszczędności przed inflacją, więc osób kupujących nieruchomości nie brakuje. Jednakże trzeba bardzo uważać na wiarygodność podmiotów realizujących nowe projekty, na sposób finansowania inwestycji oraz na to czy nie ma ryzyka, że deweloperom zależy tylko na sprzedaży lokali i marży deweloperskiej, a nieokreślony i nieprzeanalizowany biznes hotelowy jest już tylko kwestią przyszłości. Jeśli ewidentnie nie widać biznesu dla przyszłego operatora obiektu, takie ryzyko niestety jest. Wybór jest trudny ale dobre możliwości zainwestowania też nadal są - trzeba bardzo rozważnie wybierać spośród przedstawianych inwestorom ofert i propozycji.
To też czas weryfikacji modeli biznesowych w condo. Posito jest od zawsze orędownikiem modeli polegających na podziale realnie wypracowanych wyników finansowych, ponieważ uważamy je za najbardziej wiarygodne i rzetelne, z zasady transparentne i oparte na zasadzie wspólnego biznesu dla operatora obiektu i właścicieli apartamentów. Naszym zdaniem czas pandemii skompromitował już model „gwarancji” nierealnie wysokich czynszów przy zawieraniu wieloletnich umów na zarządzanie obiektem. Mamy jednak świadomość, że dla części inwestorów forma nieustalonej z góry wysokości czynszu i rozliczania wypracowanych przychodów jest nie do przyjęcia...
Przy condo mogą zatem zostać najbardziej świadomi inwestorzy – ci, którzy chcą zabezpieczyć swoje oszczędności ale umieją wybierać spośród obecnego zalewu propozycji inwestycyjnych i często agresywnej polityki sprzedażowej. Paradoksalnie - jeśli część nietrafionych projektów nie zostanie zrealizowanych, a przy condo zostaną inwestorzy, którzy trafnie oceniają różnice w modelach biznesowych condo, czytają umowy i nie kierują się wyłącznie przekazem reklamowym, natomiast profesjonalnie przygotowane i zarządzane obiekty poradzą sobie ostatecznie z kryzysem spowodowanym przez epidemię – ten trudny, pandemiczny czas może okazać się swego rodzaju lekarstwem dla branży condo. Póki co – sprawdzajmy co się da, analizujmy dokumenty i przede wszystkim z rozwagą wybierajmy partnerów biznesowych - deweloperów, operatorów obiektów i pośredników w obrocie nieruchomościami.